چ یکی از مشکلاتی که بسیاری از انسان ها را درگیر خود کرده است.این مشکل دلیل علمی داشته و راه هایی نیز برای جلوگیری از آن وجود دارد که در این مطلب از با آن آشنا خواهید شد.
سیر تکاملی ما انسانها باعث شده تا در روزهای سرد سال غذای بیشتری بخوریم تا بدنمان را از کمبود مواد غذایی و سرما محافظت کنیم. چرا که در قدیم به دلیل کمبود مواد غذایی در دسترس در زمستان و تمایل به حفظ بقا موجب میشد تا افراد غذای بیشتری بخورند. از طرفی روزهای کوتاهتر و تاریکتر زمستان، افراد را به خانهنشینی و تحرک کمتر وامیدارد و اینها بخش مهمی از عوامل افزایش وزن در فصل زمستان هستند.
کنترل وزن در فصل زمستان کار دشواری است و معمولاً افراد با پایان این فصل متوجه میشوند که چند کیلویی به وزنشان اضافه شده است. به نظر میرسد کنترل هوسهای غذایی، به خصوص شیرینیهایی که در آن قند و روغن وجود دارد، تقریباً غیرممکن است. به همین ترتیب، رفتن به باشگاه نیز در روزهای سرد دشوار است؛ مخصوصاً اگر هوا آلوده هم باشد.
بنابراین بیشتر خوردن و کمتر سوزاندن دو دلیل اصلی افزایش وزن در این فصل هستند؛ اما فقط اینها نیستند، چندین عامل دیگر نیز وجود دارد که باعث افزایش وزن زمستانی میشوند. در این مطلب به برخی از آنها و تغییراتی در عادات سبک زندگی که میتواند به شما در حفظ وزنتان کمک کند، اشاره کردهایم.
همچنین در بخوانید : با این دمنوش لاغری به راحتی وزن کم کنید
دلایل چاقی در زمستان
سوخت و ساز بدن بیشتر می شود
در زمستان، سوخت و ساز بدن به میزان چشمگیری افزایش می یابد: بدن تلاش می کند برای تثبیت دمای خود و حفظ گرما، انرژی بیشتری بسوزاند. و این بدان معنی است که ما به غذای بیشتری برای این منظور نیاز پیدا می کنیم. به همین دلیل، زمستان به طور خودکار غذای بیشتری مصرف می کنیم تا با میزان سوخت و ساز جدید بدن مان هماهنگ شویم.
راه حل: خود و محیط تان را گرم و راحت نگه دارید تا مقدار انرژی ای که بدن برای گرم کردن خود آن را می سوزاند، به حداقل برسد و در نتیجه ی آن، شما هم به غذای بیشتری نیاز پیدا نکنید.
سلول ها چربی بیشتری ذخیره می کنند
تحقیقات نشان داده سلول های چربی واکنش مثبتی به نور خورشید دارند. سلول هایی که کمترین فاصله را تا پوست دارند، وقتی در معرض آفتاب قرار می گیرند، کوچک تر می شود و بنابراین، چربی بیشتری ذخیره می کنند. بنابراین، کاهش نور خورشید ممکن است توانایی سلول ها در ذخیره ی چربی را افزایش دهد، امری که ما را بیشتر مستعد افزایش وزن می کند.
راه حل: تا جایی که می تواند خود را در معرض آفتاب قرار دهید. صبح ها زودتر از خواب بیدار شوید تا فرصت استفاده از نور خورشید را داشته باشید و زمان بیشتری را در فضای باز سپری کنید.
برای فرو رفتن در «خواب زمستانی» آماده می شویم
شباهت انسان ها به خرس ها بیشتر از چیزی است که تصور می شود: هر دوی ما سعی می کنیم در ماه های سرد سال بیشتر بخوابیم. پژوهش ها نشان داده سرمای هوا غرایز بدوی ما را فعال می کند و ما ناخودآگاه سعی می کنیم کالری ذخیره کنیم، درست مانند خرس ها که خود را برای خواب زمستان آماده می کنند. جایی در اعماق وجودمان هنوز با ترس از ناتوانی در پیدا کردن مواد مغذی ضروری در زمستان که غذا کمیاب می شود، زندگی می کند.
راه حل: به خودتان سخت نگیرید، چون کاری از دست تان در اینباره برنمی آید. بنابراین دور خود پتو بپیچید، سریال مورد علاقه تان را تماشا کنید، یک نوشیدنی گرم خود را مهمان کنید و خودتان را یک خرس تصور کنید – تنها فرقش این است که در طول زمستان نیمی از وقت را بیدار هستید.
سعی می کنیم با غذا خوردن خود را گرم کنیم
سرمای هوا ممکن است باعث تغییرات رفتاری ای که شود منجر به ذخیره ی چربی در بدن شوند. به ویژه، خوردن غذا راهی برای افزایش دمای بدن است و بنابراین با شدت گرفتن سرما، احتمال اینکه به سراغ خوراکی هایمان برویم، بیشتر می شود. بدن وقتی مشغول متابولیزه کردن چیزیاست، به طور خودکار تولید گرما ی کند، به همین دلیل غذای بیشتری دلمان می خواهد تا به گرم شدن مان کمک کند. به علاوه، بیشتر به سراغ خوراکی های لذیذ نوستالژیکی می رویم که برای ما تداعی گر احساسات و خاطرات خوبی هستند، مانند شیرینی جات.
راه حل: مواد غذایی ای مصرف کنید که هضم آن ها زمان بیشتری می برد، مانند مواد غذایی ای که چربی سالم، پروتئین و کربوهیدرات بالایی دارند، چون این مواد بدن را به مدت طولانی تری گرم نگه می دارند. مثلاً موز مملوء از ویتامین B و منیزیم است و به تیروئید و غدد فوق کلیوی در تنظیم دمای بدن کمک می کند.
خواب آلوده تر می شویم
کاهش نور خورشید در روزهای کوتاه زمستان، هورمون های ما را تحت تأثیر قرار می دهد. غده پینه آل در مغز با افزایش تولید ملاتونین که مسئولیت چرخه ی خواب و بیداری ما را برعهده دارد، به کاهش نور خورشید واکنش نشان می دهد. به همین دلیل، بیشتر احساس خواب آلودگی می کنیم و در عین حال، افزایش ملاتونین ، می تواند اشتهای ما را هم بیشتر کند. به همین دلیل، در ماه های سرد سال، ما غذای بیشتری مصرف می کنیم و تحرک کمتری داریم.
راه حل: سعی کنید با مصرف مواد غذایی حاوی ملاتونین و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، میزان تولید ملاتونین در بدن را تحت کنترل خود درآورید. گوجه فرنگی، زیتون، جو پرک شده و شیر فرآوری نشده، حاوی مقادیر قابل توجهی ملاتونین هستند. دانه های قهوه هم ملاتونین چشمگیری دارند. و همه ی این مواد غذایی، ویتامین ها و مواد معدنی زیادی هم دارند، بنابراین نه تنها به میزان ملاتونین بدن تعادل می بخشند، بلکه سلامت کلی را هم ارتقا می دهند.
احتمال ورزش کردن کمتر می شود
با توجه به موارد قبلی، لازم به گفتن نیست که در زمستان انگیزه ی کمتری برای ورزش کردن پیدا می کنیم. سرمای هوا و کوتاه تر شدن روزها ما را از بیرون رفتن برای انجام فعالیت های معمول مان منصرف می کند. در زمستان سبک زندگی مان تغییر می کند، به دلیل تغییر پوشش، دیگر فشاری برای داشتن اندام متناسب بر روی خود احساس نمی کنیم و زمان بیشتری را هم در فضای بسته می گذرانیم که همه ی این ها می تواند باعث افزایش وزن شود.
راه حل: به ورزش هایی روی آورید که در خانه قابل انجام هستند. سعی کنید از سبک زندگی بدون تحرک دوری کنید (هر چه نباشد، ۳ ماه در پیش دارید و نمی توانید تمامش را نشسته سپری کنید!). یک پیاده روی ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ای در برنامه ی روزانه ی خود بگنجانید.
دمای بدن و عادت های غذایی از دلایل چاقی در زمستان
در طول زمستان عادت های غذایی متنوعی در اکثر ما یافت می شود . یکی از اساسی ترین دلایل این واقعیت سرد شدن آب و هواست ، به عنوان یک واکنش طبیعی ، هنگام سرد شدن هوا بدن ما نیاز به غذا را احساس می کند . تحت این رفتار ، نیاز به انرژی وجود دارد و انرژی مورد نیاز به دلیل احساس سرما ، با خوردن غذا تأمین خواهد شد.
روزهای کوتاه از دلایل چاقی در زمستان
دلیل دیگر این است که روزها کوتاه تر است . همزمان با کوتاه شدن روزها ، عادت های غذایی بسیاری از افراد با مشکل روبرو می شود . رژیم غذایی بد باعث افزایش مصرف کربوهیدرات نیز خواهد شد.
لباس های راحت و چند لایه از دلایل چاقی در زمستان
بیشتر افراد می خواهند با افزایش وزن کنار بیایند. زمستان زمان مناسبی برای تحقق این خواسته است . از آنجا که پوشیدن چندین لایه لباس چاقی را پنهان می کند ، از این رو افزایش وزن بدون توجه به عادت های غذایی ادامه خواهد یافت.
گرسنگی نیمه شب از دلایل چاقی در زمستان
یکی از مهم ترین دلایل ابتلا به اضافه وزن ، نیاز به خوردن غذا به دلیل افت قند خون در زمستان است. بسیاری از افراد در هنگام صرف شام یا قبل از خواب وعده های غذایی چرب و پر کالری می خورند و این امر باعث افزایش وزن خواهد شد.
کمبود ویتامین D و افزایش وزن
تحقیقات نشان می دهد که کمبود ویتامین D باعث افزایش وزن می شود. در ماه های تابستان ویتامین D حدود 90٪ تولید می شود و این میزان در زمستان به دلیل کاهش نور خورشید بسیار کم تر است.
مصرف کمتر آب از دلایل چاقی در زمستان
یکی دیگر از دلایل افزایش وزن در ماه های زمستان به دلیل عدم نوشیدن آب است . آب ناخواسته سرد می شود از این رو ما از نوشیدن آن اجتناب می کنیم اما مصرف کم آب نه تنها باعث افزایش وزن می شود بلکه باعث خستگی و بی دقتی نیز خواهد شد.
ورزش نکردن از دلایل چاقی در زمستان
وقتی به دلایل اصلی افزایش وزن نگاه می کنیم ، می بینیم که این واقعیت است که ما پس از آن انرژی بیشتری کسب می کنیم . بیشتر ما به دلیل هوای سرد در زمستان از ورزش کردن فرار می کنیم زیرا هوای سرد و فراهم کردن زمان برای ورزش برای اکثر ما فوق العاده سخت است.
تغذیه کربوهیدرات و ناراحتی
با کمبود نور خورشید در زمستان ، با مصرف کربوهیدرات ها و تغذیه های شیرین شاد می شویم. هرچه ناراحتی بیشتر باشد نیاز به خوردن غذای شیرین بیشتر می شود.
این نوع غذا جریان خون را تسریع می کند و ما را برای مدت کوتاهی خوشحال خواهد کرد اما بعداً اثرات مخرب آن بسیار زیاد است .این امر باعث افزایش وزن و کند شدن جریان خون می شود . در عوض ، منابع قند ی و کربوهیدراتی طبیعی و سالم باید مصرف شود.
دلایل هورمونی از دلایل چاقی در زمستان
دلایل دیگر آن خارج از کنترل است .این عوامل بیولوژیکی قند خون و هورمون های تیروئید، شرایط نامتوازن در ویتامین ها و مواد معدنی می تواند باعث افزایش وزن شود.
این عوامل بیولوژیکی می توانند نیاز به غذا را برانگیزد و در افزایش وزن موثر خواهند بود.
تغییر متابولیسم و به تبع آن تغییر الگوی خوردن
با کمال تعجب، میزان سوخت و ساز ما در فصل زمستان افزایش مییابد تا با تثبیت دمای بدن، بدنمان گرم شود. اما با سوخت و ساز بیشتر، ممکن است الگوی غذا خوردن ما تغییر کند. در واقع در این شرایط ما به مواد غذایی بیشتری نیاز داریم. بنابراین، برای جلوگیری از پرخوری، پیشنهاد میشود که یا غذاهای سالم کم کالری مصرف کنید یا در یک محیط گرم بمانید تا بدنتان گرم شود.
اختلال عاطفی فصلی از دلایل چاقی در زمستان
از محل کارتان بیرون میآیید، میبینید همه جا تاریک است و احساس افسردگی میکنید. کم شدن میزان نور خورشید در زمستان میتواند اثر شاخصی بر روحیه و وضعیت سلامتتان به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد در زمستان دچار «اختلال عاطفی فصلی» یا (SAD) میشوند که در واقع نوعی افسردگی بالینی محسوب میشود. دکتر اسمیت توصیه میکند که سعی کنید با تمرکز برای بیدار شدن هنگام صبح تلاش کنید و از نور خورشید صبح به منظور خنثی کردن اثر کمبود تماس با نور در شب بیشتر استفاده کنید.
غذاهای راحت از دلایل چاقی در زمستان
زمانی که دمای هوا کاهش پیدا میکند، نه تنها به دنبال شالگردن پشمی و دستکش میگردیم، بلکه سعی میکنیم غذاهایمان هم غلیظتر و گرمتر باشد. در واقع غذا خوردن باعث افزایش دمای بدن میشود که میتواند علت زیاد شدن تمایل ما برای خوردن سبزیجاتِ آبپز یا پاستاهای آسانپز باشد.
قهوه از دلایل چاقی در زمستان
پیش از آنکه نخستین برگ پائیزی شروع به ریزش کند، لاته و اسپرسو دوباره سر و کلهشان پیدا میشود. با هر تغییر فصل مثلا از پائیز به زمستان، میزان شکر چنین نوشیدنیهایی خصوصا نوشیدنیهای حاوی قهوه بیشتر خواهد شد. نمیتوان به راحتی طعم لذیذ آن را نادیده گرفت، اما اگر میتوانید در مقابل لاته پرملاط مقاومت کنید، در واقع قادر خواهید بود که کالریهای نالازم و غیرمفید را هم حذف کنید. اگر حس میکنید که باید هرازگاهی دلی از عزا درآورید، به دنبال کوچکترین حجم فنجان یا ظرف باشید و از مسئول کافه بخواهید تا میزان شکری را که در نوشیدنیتان میریزد، نصف کند.
سگتان کمتر به هواخوری میرود
هوای سرد نه تنها فعالیتهای عادی شما در بیرون از خانه را مختل میکند، بلکه باعث میشود سگتان را هم کمتر برای هواخوری و پیادهروی به بیرون ببرید. اما زمانی که او تحرک و جست و خیز کافیاش را در طول روز انجام ندهد، شما هم مانند او تحرک چندانی نخواهید داشت. تنها کاری که باید بکنید این است که به صورت سگتان نگاهی بیاندازید تا یادتان بیاید که در این مسئله تنها نیستید و او هم برای هواخوری و تحرک به فضای بیرون نیاز دارد.
سیر تکاملی
تحقیقات نشان میدهد پرخوری در فصلهای سرد در بیولوژی بدن شما ریشه دوانده است. محققان معتقدند که ما گرایشی طبیعی برای پرخوری در فصلهای سرد داریم؛ چرا که به لحاظ تاریخی غذا در این ماهها یا فصل سرد، کمیاب بود. در شرایطی که محکوم نیستیم با نخستین برف زمستانی، بخواهیم در خوردن و نوشیدن زیادهروی کنیم، اما بهتر است از عواملی مانند این که به ضمیر ناخودآگاه ما بیشتر ارتباط پیدا میکند، آگاه باشیم. بهترین کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که نسبت به رژیم غذایی خود مبتکرانهتر برخورد کرده و رفتار آگاهانهتر و معقولتری نسبت به حجم غذایمان داشته باشیم.
بالا رفتن میزان مصرف نمک
آن دسته از غذاهای راحتی که در زمستان درست میکنند ممکن است بعد از خوردن احساس خوبی به شما بدهند، اما غذاهای سنگینتر یا پرملاطتر، محتوای سدیم بیشتری دارند. این به معنای آن است که میزان تورم و حجم شکمتان بیشتر شده و بلافاصله احساس نامساعد و نامطلوب و افزایش وزن خواهید داشت. حواستان به نوشیدن آب زیاد باشد تا بتوانید اثرات تورم شکمتان را کاهش دهید و هوای حجم غذایی را که میخورید داشته باشید.
نکاتی برای پیشگیری از افزایش وزن زمستانی
اگر به دنبال نکات مفیدی برای تناسباندام در هر فصل و البته جلوگیری از افزایش وزن در زمستان هستید، در ادامه چند مورد ذکر شده است:
. یک رژیم متعادل داشته باشید و از غذاهای هوس برانگیز و فست فودها اجتناب کنید.
. بهتر است از رژیم غذایی مایع با انواع سوپها و آشهای سالم پیروی کنید.
. از سبک زندگی یکجانشینی دوری کنید و بدنتان را به حرکت در آورید. برای به حرکت درآوردن بدنتان میتوانید اطراف خانه یا محل کارتان قدم بزنید. در کنار فعالیتهای هوازی، بر روی عضلاتتان هم کار کنید. افزایش عضله باعث افزایش متابولیسم میشود.
. از ادویههای زمستانی در تهیهی غذاهایتان استفاده کنید تا بدنتان گرمتر شود و انرژی بیشتری برای فعالیت بدنی داشته باشید.
. گرسنگی بیموقع را با نوشیدن آب سرکوب کنید. در زمستان ممکن است میل به نوشیدن آب و مایعات کمتر شود و این باعث گرسنگی کاذب و یا خستگی شود.
. حتماً یک صبحانهی خوب و سالم بخورید. تحت هیچ شرایطی این وعدهی غذایی را حذف نکنید.
. به جای غذاهای پرکربوهیدرات، از غذاهای دارای شاخص قند خون پایین و پروتئین بیشتری استفاده کنید.
. تا حد ممکن از نور خورشید بهره ببرید.
. حواستان به الگوی خوابتان باشد.
. قبل از رفتن به رختخواب نباید غذایی مصرف کنید. گرسنگی نیمهشب را باید با میانوعدههای سالم سرکوب کرد.
. در طول روز از مصرف میوهها و سبزیجات دارای ویتامین C غافل نشوید.
. غذاهایی مانند انواع سیب زمینی، تخم مرغها، روغن ماهی و پنیر غنی شده با ویتامین D را در برنامهی غذاییتان داشته باشید.
. مصرف کربوهیدرات و قند باید از غذاهای سالمی مانند غلات کامل، حبوبات، آجیل و دانهها باشد.